Recent maakte Maaseik een spectaculaire omslag van historische compacte stad naar 21ste-eeuwse ‘Zwisschenstadt’. Niet zomaar verstedelijkt landschap of nevelstad, maar een woonomgeving waar stedelijkheid en centraliteit symbiotisch samenbestaan met (productief) landschap. Het laat daarbij de facto de illusie van één stedelijk centrum achter zich, zelfs als dit niet altijd expliciet is in het huidige discours.

Op unieke wijze verenigt Maaseik een verspreid woonpatrimonium met een gefragmenteerde stedelijkheid en een verrassend veelzijdig ingekapseld landschap, rechtstreeks gevolg van het wijzigend waternetwerk. Het potentieel daarvan wordt nog onvoldoende onderkend. Het komt eerder onnadrukkelijk voor als een voldongen feit: een onvermijdelijke functionele spreiding temidden residuele waterzieke terreinen. Snelle ontwerpsuggesties trachten dit potentieel te onthullen, en deel te laten uitmaken van de mogelijke ‘mental maps’ van Maaseikenaars.

Met de geplande verhuis van het ziekenhuis komt opnieuw een centraal gelegen kavel vrij. Mede door de geplande stadsuitbreiding is hier weinig druk tot ontwikkelen. Er is nauwelijks vraag naar ontbrekende gemeenschapsfuncties.

Het ontwerpend onderzoek kiest daarom met overtuiging om de vrijgekomen ruimte in te lijven bij het ingekapseld landschap. Via selectieve afbraak wordt een karakteristieke plek gevrijwaard, die door haar anders zijn maar ook door haar verwijzing naar een recente geschiedenis betekenis krijgt voor Maaseikenaars. Het voorstel is een pleidooi voor een kleine verandering via concrete acties.

TUIN_scenario’s met verschillend ambitieniveau worden gepresenteerd om wenselijkheid en haalbaarheid te toetsen via een participatief proces. Ze stellen allemaal verschillende gradaties van publiek gebruik, investering en gebouwd volume voor, terwijl ze in zich dezelfde basiskwaliteit dragen. De grondtoon voor elk scenario is een eenvoudige en preciese ingreep, een eerste concrete actie die aansluit bij de centrale figuur.

1_PRODUCTIEF RECREATEF Scenario (een residuele tuin + bedrijfsverzamelgebouw)

2_COMMERCIEEL Scenario ( toegankelijke toontuinen + plantenkwekerij)

3_Scenario uitgebreid (ZORG-)WONEN (veelzijdig zorgwonen in een collectieve tuin)

4_PUBLIEK scenario (een botanische tuin of stedelijke kruidtuin)