Masterplan Brepols site

masterplan voor de herontwikkeling van de voormalige drukkerij tot een publieke plek met een verwevenheid van wonen, winkelen en cultuur

Projectdata

Opdrachtgever: 
Stad Turnhout
Plaats: 
Turnhout
Ontwerp: 
2006
Status: 
gerealiseerd
Samenwerking: 
Bedaux de Brouwer architecten
Stefan Devoldere

Het bouwblok is de bouwsteen van de historische stad.  In hun geordende nevenschikking definiëren de individuele panden in de buitenste rand de straten, pleinen en publieke ruimten van de stad.  De binnenkant is veelal onbekend.  Tuinen en garages, maar ook grotere stedelijke functies zoals scholen, werkplaatsen, magazijnen, passages... zijn onzichtbaar vanuit de straat.  Men betreedt een andere wereld.  Men ontdekt een nieuwe stad.  Referenties van de gekende stad zijn slechts sporadisch zichtbaar.  Wanneer de situatie het toelaat kan een netwerk van deze binnengebieden een levendige biotoop worden van een complementaire stad.
De voormalige Brepolsdrukkerij illustreert als een prototype deze stelling: een zeer karakteristieke plek –een wereld op zich– als historische getuige in het hart van de Turnhoutse binnenstad.  Het vooropgestelde programma van commerciële ruimte, stedelijke parkeergarage, culturele functies en wonen moet een plek kunnen vinden in deze specifieke stedelijke biotoop.  Eigenzinnig kan ruimte worden opgeëist voor het buiten-gewone, optimaal gebruik makend van de potentie tot typologische innovatie en minder conventionele publieke ruimte.
Het ontwerpend onderzoek leidde tot een ruimtelijke simulatie die wel verdacht veel weg lijkt te hebben van een architectuurontwerp, hoewel het dat niet wil zijn.  We hebben te maken met programma’s die flexibele en herindeelbare ruimten vereisen, met een duidelijke constructieve logica (kolommenraster afgestemd op ondergrondse parking), en een onderscheid tussen enveloppe/structuur en wijzigende invulling.  Zeker het winkelprogramma levert al gauw een soort generische architectuur, waarvan het uitzicht (inrichting en etalages) grondig en snel zullen veranderen.  
Drager van het masterplan wordt bijgevolg veeleer de sturende en beeldende kwaliteit van de publieke ruimte.  Het masterplan IS het ontwerp van de publieke ruimte.  Op heel wat plaatsen wordt de publieke ruimte zelfs quasi architectuur (doorheen, of tussen de verschillende deelprojecten in): de stoa, het verzonken plein, de passage, de blikvanger...  De gecombineerde publieke ruimte levert als het ware een icoon van de toekomstige ontwikkeling.  Het geheel van deze ruimten vormt het nieuwe eigenzinnige karakter van de plek binnen het bouwblok.